ประวัติความเป็นมา
พ.ศ.๒๔๗๒ กองทัพอากาศขณะนั้นมีฐานะเป็นกรมอากาศยาน ได้พิจารณาเห็นความจำเป็นว่าควรจะเปิดการศึกษาชั้นสูงสำหรับนายทหารนักบินขึ้น ซึ่งขณะนั้นมีนายทหารนักบินที่สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนการบินชั้นสูง(Air Tactical School) จากประเทศสหรัฐอเมริกาจำนวน ๓ นาย กับนายทหารชั้นผู้ใหญ่อีกจำนวนหนึ่ง จึงได้จัดตั้ง“โรงเรียนการบินชั้นสูง” ขึ้น
ต่อมาในปี พ.ศ.๒๔๘๑ ทางราชการได้ปรับปรุงหลักสูตรของโรงเรียนการบินชั้นสูงเดิมให้เหมาะสมกับกาลสมัย และเปิดการศึกษาขึ้นใหม่ เรียกว่า “โรงเรียนเพิ่มวิชานายทหารอากาศ” มีนายทหารฝึกหัดราชการจำนวน ๑๕ นาย ในปี พ.ศ.๒๔๘๙ ทอ.ได้มีคำสั่ง ให้อบรมนายทหารนักบิน หลักสูตรระยะเวลา ๑ ปี ผู้เข้ารับการอบรมต้องเป็นนายทหารนักบิน ชั้นยศ ร.อ.ซึ่งข้าราชการเหล่านักบินที่ไม่ผ่านการอบรมหลักสูตรนี้ จะไม่ได้รับการพิจารณาเป็นผู้บังคับฝูงบินและไม่ได้รับการพิจารณาเลื่อนยศเป็น น.ต.
ในปี พ.ศ.๒๔๙๐ ทางราชการจึงได้เปิดโรงเรียนสำหรับนายทหารนักบินขึ้น โดยใช้ชื่อขณะนั้นว่า “โรงเรียนนายทหารนักบิน” ทำให้มาตรฐานของผู้สำเร็จการศึกษา สามารถบริหารงานในตำแหน่งผู้บังคับฝูงบินดีขึ้น และสามารถปฏิบัติงานร่วมกับฝูงบินจากต่างประเทศได้เป็นอย่างดี
แต่การให้การศึกษาแก่นายทหารนักบินเพียงเหล่าเดียวไม่อาจทำให้กองทัพอากาศเจริญก้าวหน้าเป็นส่วนรวมได้ ดังนั้น ผู้บังคับบัญชาชั้นสูงจึงได้พิจารณาให้เปิดโรงเรียนสำหรับนายทหารเป็นส่วนรวมขึ้น ในปี พ.ศ.๒๔๙๙ ยศ.ทอ.จึงได้เปิด “โรงเรียนนายทหารสัญญาบัตร ร.อ.–น.ต.” ขึ้น เพื่อให้การศึกษาแก่นายทหารชั้นยศ ร.อ.-น.ต.ทุกเหล่าเว้นเหล่านักบิน
ต่อมาในปี พ.ศ.๒๕๐๓ กองทัพอากาศได้รวมโรงเรียนนายทหารนักบิน และโรงเรียนนายทหาร
สัญญาบัตร ร.อ.-น.ต.เข้าด้วยกันโดยเรียกชื่อใหม่ ว่า “โรงเรียนนายทหารชั้นผู้บังคับฝูง” และได้ทำการปรับปรุงหลักสูตรใหม่เพื่อให้นายทหารทุกเหล่าได้รับการฝึกศึกษาเป็นมาตรฐานเดียวกัน สามารถประสานงานในระดับ ฝูงบินหรือระดับแผนกได้เป็นอย่างดี ทั้งต้องการให้นายทหารที่เข้ารับการศึกษาได้นำพื้นความรู้ หรือแนวความคิดไปใช้ในการครองตำแหน่งที่สูงขึ้นตามโอกาสด้วย
โรงเรียนนายทหารชั้นผู้บังคับฝูงเปิดการศึกษารุ่นที่ ๑ เมื่อ ๑ ก.พ.๐๓ ถึง ๓๑ พ.ค.๐๓ ระยะเวลาการศึกษา ๒๐ สัปดาห์ มีนายทหารนักเรียน เข้ารับการศึกษาจำนวน ๔๓ คน ในปี พ.ศ.๒๕๐๖ ได้มีการจัดส่วนราชการในกองทัพอากาศขึ้นใหม่ คือ จัดตั้งโรงเรียนนายทหารอากาศ เป็นหน่วยขึ้นตรงต่อ กรมยุทธศึกษาทหารอากาศ โดยมีโรงเรียนนายทหารชั้นผู้บังคับฝูง และ โรงเรียนนายทหารชั้นผู้บังคับหมวด เป็นหน่วยขึ้นตรงต่อ โรงเรียนนายทหารอากาศ ส่วนการดำเนินการใน โรงเรียนนายทหารชั้นผู้บังคับฝูง ไม่มีการเปลี่ยนแปลง และดำเนินการฝึกศึกษาจนถึงรุ่นที่ ๔๒
ครั้นต่อมา กองทัพอากาศได้มีคำสั่งให้จัดตั้ง สถาบันวิชาการทหารอากาศชั้นสูง ขึ้น ตามคำสั่ง ทอ.(เฉพาะ) ที่ ๖๑๗/๒๖ ลง ๒๑ ธ.ค.๒๖ เรื่องแก้อัตรากองทัพอากาศ พ.ศ.๒๕๒๖(ครั้งที่ ๓๙๒) ซึ่งสถาบันวิชาการทหารอากาศชั้นสูง ได้รวม โรงเรียนนายทหารชั้นผู้บังคับฝูง เป็นหน่วยขึ้นตรงด้วย โดยเริ่มดำเนินการฝึกศึกษาแก่นายทหารนักเรียน ตั้งแต่รุ่นที่ ๔๓ จนถึงรุ่นที่ ๘๖
และนับเป็นพระมหากรุณาธิคุณอย่างล้นพ้นหาที่สุดมิได้ ในวโรกาสที่ นาวาอากาศตรีหญิง สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณ์วลัยลักษณ์ ได้ทรงเข้ารับการศึกษา ในโรงเรียนนายทหารชั้นผู้บังคับฝูงรุ่นที่ ๕๐ (หมายเลขทะเบียน ๕๔๑๑) ซึ่งเปิดการศึกษาเมื่อ ๑๔ มิ.ย.๒๗ - ๒๗ ก.ย. ๒๗
ในปี พ.ศ.๒๕๒๖ ตามคำสั่ง ทอ.(เฉพาะ) ที่ ๘๘/๒๖ ลง ๒๒ ก.พ.๒๖ โดย พล.อ.อ.ทะแกล้ว ศุษิลวรณ์ ผบ.ทอ.ขณะนั้น ได้รายงานขอกำหนดวันสถาปนาหน่วย ซึ่งเป็นไปตาม หลักเกณฑ์การพิจารณากำหนดวันสถาปนาหน่วยต่างๆ ของ ทอ.
ตามอนุมัติ ผบ.ทอ.เมื่อ ๑๐ มี.ค.๒๕ ท้ายหนังสือ ทอ.รับที่ ๒๕๐๗/๒๕ และมติที่ประชุม ทอ. ครั้งที่ ๑๒/๒๕๗ เมื่อ ๙ ธ.ค.๒๕ สำหรับ รร.นฝ.สอส.บศอ.ได้รายงานขอกำหนดวันสถาปนาหน่วย คือ วันที่ ๑๗ ก.ค.๒๔๘๙ เป็น “วันสถาปนา รร.นฝ.สอส.บศอ.” โดยได้จัดตั้งขึ้นตามคำสั่ง ทอ.ที่ ๑๘๒/๗๔๘๖ ลง ๑๗ ก.ค.๘๙ เรื่อง ให้อบรมนายทหารนักบิน ๑ เม.ย.๒๕๒๘ ทางราชการได้เปิดหลักสูตรนายทหารชั้นผู้บังคับฝูง (พิเศษ) ขึ้น เพื่อให้นายทหารสัญญาบัตรชั้นยศ ร.อ.ที่สุขภาพไม่สมบูรณ์พอ ที่จะปฏิบัติกิจกรรมในหลักสูตรปกติ ได้มีโอกาส ได้เข้าเรียน เพื่อพัฒนาความรู้ และมีคุณสมบัติเหมาะสม ที่จะรับตำแหน่งสูงขึ้น
ใน พ.ศ.๒๕๓๙ ได้มีการแก้ อัตรากองทัพอากาศอีกครั้ง ภายใต้ชื่อ “อัตรากองทัพอากาศ
พ.ศ.๒๕๓๙” ตามคำสั่ง ทอ.(เฉพาะ) ลับที่ ๑๗๑/๓๙ ลง ๑๖ ก.ค.๓๙ โดยเริ่มตั้งแต่ ๑ ต.ค.๓๙ เป็นต้นไป กำหนดให้สถาบันวิชาการทหารอากาศ ชั้นสูงมีอัตราเฉพาะกิจหมายเลข ๔๑๐๑ - ๒ ซึ่งโรงเรียนนายทหารชั้นผู้บังคับฝูง ยังคงเป็นหน่วยขึ้นตรง สถาบันวิชาการทหารอากาศชั้นสูง โดยดำเนินการฝึกศึกษาแก่นายทหารนักเรียนตั้งแต่รุ่น ๘๗ เรื่อยมา
ในปี พ.ศ. ๒๕๕๒ กองทัพอากาศได้มีการปรับโครงสร้างใหม่อีกครั้ง โดยที่โรงเรียนนายทหารชั้นผู้บังคับฝูง กลับมาเป็นหน่วยขึ้นตรงต่อ กรมยุทธศึกษาทหารอากาศ ตั้งแต่วันที่ ๑ เมษายน พ.ศ.๒๕๕๒เป็นต้นมา